Öfke ve Öfke Kontrolü

 Engellenme, yoksun bırakılma, kısıtlanma gibi durumlarda hissedilen ve kişiyi saldırgan davranışlara yönlendirmeye kadar götürebilen yoğun olumsuz bir duygu durumu olan öfke; kontrol edilmediği takdirde; kişinin psikolojik, fiziksel ve sosyal hayatını olumsuz yönde etkileyebilir. Uygulayacağınız stratejilerle öfkenizi kontrol ederek,  bunu bir tercih ve alışkanlık olarak davranış repertuarınıza koyabilir ve yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.

Öfke; bireyin planları, istekleri ve ihtiyaçları engellendiğinde, saldırıya uğrama, yoksun bırakılma, kısıtlanma, vb. gibi durumlarda hissedilen ve genellikle neden olan şeye veya kişiye yönelik saldırgan davranışlarla sonuçlanabilen oldukça yoğun olumsuz bir duygu durumudur. Doğru ifade edilmeyip, kontrol edilmediği zamanlarda aile içi ilişkiler, sosyal hayattaki ilişkiler ve iş yaşamı olumsuz etkilenir. Sadece kişiler arası ilişkiler değil fiziksel sağlığımızı da olumsuz etkiler ve birçok hastalığın tetikleyicisi olabilir.

Öfke kontrol edilebilen bir duygudur. Öfkeyi doğru ifade etme becerisini kazanmaya öfke kontrolü denir. Bireyin öfkelendiği zaman verdiği tepkiler hakkında farkındalık sahibi olması öfke kontrolü açısından son derece önemlidir. Öfke kontrolünde amaç;  bireyin kendisine ve çevresindekilere zarar vermeyecek şekilde, saldırganlık ve şiddetten uzak,  duygusunu ifade etme becerisi kazanmasıdır.  Öfkeyle baş edebilmek ve kontrol altına almak için bazı stratejileri sizinle paylaşmak istiyorum.

  • Öfkenizi 15 saniye erteleyin. Bir daha ki sefere 30 saniyeye çıkarın. Öfkeyi erteleyebildiğinizi düşündüğünüzde onu denetlemeyi de öğrenmiş olursunuz. Ertelemek kontrol etmektir.
  • Öfkenizin ilk anlarında duygularınızın ve karşınızdakinin duygularının ne olduğunu belirleyerek kendinizi sakinleştirin. İlk on saniye kritik bir andır. Bu anı atlatarak öfkeniz genellikle sönüp gidecektir. 10’a kadar sayın. Bu arada olaya olumlu bakma konusunda kendinizi uyarın.
  • Öfkeli davranırsan, bunun ne gibi olumlu sonuçları olacak? Ne gibi olumsuz sonuçları olacak? Bunun için bir öfke günlüğü tutabilir, öfkelendiğiniz zaman, yer ve olayları yazabilir, kısa ve uzun vadede ne gibi sonuçlarla karşılaşabileceğinizi kaydedebilirsiniz.
  • Tüm duygular gibi öfke de düşüncelerimiz sonucu oluşur. Olumsuz bir olay olduğunda duygusal tepkiyi belirleyen, olaya yüklediğimiz anlamlardır. Sizi öfkelendiren olaya değişik açıklamalar getirmek ve farklı bakış açıları düşünmek, sizi daha doğru tepkiler vermeye yönlendirebilir.
  • Öfkelendiğinizde, öfkenizi kendinize ait yönerge cümleleriyle kontrol etmeye çalışabilirsiniz. (“öfkenin seni ele geçirmesine izin verme”, “derin bir nefes al” ”öfkelenmeden sorunumu çözmeyi seçiyorum” v.b)
  • Öfkelendiğinizde sergilediğiniz olumsuz davranışları, olumlu olanlarla yer değiştirin.
  • Doğru empati, etkili bir öfke gidericidir. Empati, karşınızdaki insanların düşüncelerini doğru kavrayabilme yeteneğidir. Diğer kişilerin neden öyle davrandığını anladığınızda bu bilgi, sizin öfke üreten düşüncelerinize bir sınır koyma eğilimine girmenizi kolaylaştıracaktır.

Hayatta her zaman engellerle, acılarla kayıplarla karşılaşabilirsiniz. Bu olayların çoğunu kontrolü sizin dışınızda gelişebilir.  Fakat olayların sizi etkileme biçimini değiştirebilmek sizin elinizde olan bir şey.  Kızgınlık ve öfke tepkilerinizi kontrol ederek, haklıyken haksız duruma düşmemek ve kişiler arası ilişkilerinde en uygun stratejileri uygulayarak, hayatınızı daha anlamlı ve sağlıklı hale getirip yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.